ÖZELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM ALMAYAN ÜSTÜN ZEKALI ÇOCUKLAR KÖRELİYOR!

Pek çok aile, son yıllarda çocuklarında gördüğü yetenek ve başarıların ardından onların üstün zekâlı olduğunu düşünerek zekâ testlerine başvuruyor. Peki, bir çocuğun üstün zekâlı olduğu nasıl anlaşılır?
Çocuğun üstün zekâlı olup olmadığı 3 yaşından itibaren ölçülebiliyor ancak Türkiye’deki en güncel testler 5 yaşından sonra uygulanabilecek nitelikte. Üstelik çocuğun üstün zekâlı olmasının tespit edilmesi de pek bir anlam ifade etmiyor çünkü eğitim alacakları kurum sayısı yok denecek kadar az

Çocuğun üstün zekâlı olduğu nasıl anlaşılır?

Zihinsel gelişim bebeklik döneminden itibaren değerlendirilebilir. Bebeğin anlamlı bakışları, uyaranlara verdiği tepkiler vs. bunun bazı göstergeleridir. Ancak sağlıklı zekâ değerlendirilmesinin yapılabilmesi için standart araçlara ihtiyaç duyulmakta. Zihinsel yetenek, zekâ (IQ) testleriyle 3 yaşından itibaren güvenilir bir şekilde ölçülebilir. Bu konuda ülkemizde kullanılan ölçme araçları yetersiz; en güncel, geçerli ve güvenilir araçlar en erken 5 ve 6 yaşından itibaren uygulanabilmekte.

Erken tanı önemli. Ne kadar erken fark edilirse, aile o kadar iyi yönlendirebiliyor. İlk göze çarpan belirtiler şöyle: Yaşıtlarına göre daha erken yürüme, konuşma, kendi kendine okuma yazmayı öğrenme, soyut sorgulamalar yapabilme, sıradışı bir merak, belirli konulara aşırı ilgi ve öğrenme isteği. Anne babanın ya da çocukla ilgilenen kişinin iyi bir gözlemci olması bu özelliklerin erken fark edilmesine yardımcı olacaktır.

Hangi durumlarda çocuklara zekâ testi yapılmalı?

Çocuğun zihinsel gelişimi yaşıtlarıyla kıyaslandığı zaman olumlu ya da olumsuz durumlar gözlemlenmesi durumunda, öğrenmesiyle tutarsız ya da şaşırtıcı durumlarla karşı karşıya kalındığında bu durumların altında yatan nedenlerin incelenmesi için zekâ testleri uygulanabilir. Önemli olan sadece zekâ testi değil, test sonucunun uzman tarafından yorumlanması, çocukta belirlenen kuvvetli ve zayıf yönlerin desteklenmesi için bir eğitim programının uygulanması ve aileye gerekli yönlendirmenin yapılmasıdır.

Pek çok aile çocuklarının üstün zekâlı olduğunu söylüyor, bu normal mi?

Bir toplumda üstün zekâlı bireylerin görülme sıklığı yüzde 2’dir. Her çocuğun üstün zekâlı olması mümkün değil. Güncel testlerin kullanılmıyor olması bu yanılgıyı yaratıyor olabilir. Bir çocuğa üstün zekâlı diyebilmek için IQ puanı tek kriter olarak kullanılırsa hata yapma olasılığı artar. Çok yönlü değerlendirme yapılmalı, çocuğun anne babasının, öğretmenlerinin görüşleri alınmalı, akademik başarısına bakılmalı, özel ilgi ve yetenek alanları gözden geçirilmeli. Bu durumda yanılma payı azalır.

Çocuğunuzun üstün zekalı olup olmadığını anlamak için uzmanlar tarafından değerlendirilmesi şarttır.

Nasıl bir eğitim almalılar?

Yaşıtlarıyla birlikte mi yoksa ayrı sınıflarda, ayrı okullarda mı eğitim almalılar sorusu ülkemizde ve dünyada tartışılıyor. Farklı uygulamalar görmek mümkün ancak bu uygulamalarla ilgili araştırma bulguları tutarsız. Bu nedenle biri diğerine göre daha doğrudur gibi bir çıkarsama yapmak mümkün değil. Önemli olan eğitimin içeriği ve öğretmenin bu çocuklar hakkındaki bilgi ve becerisidir. Uzman ve çocuğun birebir yapacağı özel çalışmalar ve eğitimler çocuğun potansiyelinin değerlendirilmesinde çok önemlidir.